Op sommige verjaardagen en feestjes is het vaste kost: waar de één betrokken reageert en een gesprek gaande houdt, kan een ander zomaar ineens het gesprek kapen en het alleen nog maar over zichzelf hebben. Het is één van mijn grootste ergernissen, terwijl ik mijzelf er ook regelmatig schuldig aan maak. Het schijnt dat we van nature graag over onszelf of over een ander vertellen. Zolang we zelf maar aan het woord zijn. In een goed gesprek deel je eigen ervaringen en meningen, maar luister je ook naar de ander. Daardoor kun je op een betrokken manier reageren en het gesprek gaande houden. In een minder goed gesprek is voornamelijk één iemand aan het woord, waarna het gesprek stilvalt. Als een gesprek steeds ‘overgenomen’ wordt gaat het al snel als eenrichtingsverkeer voelen en verliest de ander zijn interesse en wil om te delen.
Hoe reageer je op een ander?
In het boek van Tony Crabbe over een minder druk leven, gaat één van de laatste hoofdstukken over betrokkenheid. Als we druk (denken te) zijn wil die betrokkenheid er nog wel eens bij inschieten. Zo zul je in een drukke/gehaaste situatie onverschilliger reageren in vergelijking met een moment waarop je rustiger bent en alle tijd van de wereld hebt. De manier waarop wij mensen reageren is in te delen in vier verschillende benaderingen.
We zijn vandaag eindelijk, na twee keer uitgeloot te zijn en wekenlang wachten, ingeloot voor ons droomhuis!
Opbouwend passief
“Dat is goed nieuws! Jullie verdienen het. Ze hadden jullie al veel eerder moeten selecteren.
Opbouwend actief
“Dat is geweldig, vertel! Hoe voel je je? Wanneer gaan ze starten met de bouw?”
Afbrekend passief
“O. Mijn broer heeft ook net een nieuw huis gekocht. Kun je mij de suiker aangeven?”
Afbrekend actief
“Zo! Dat wordt wel een dure grap dan. Kunnen jullie dat wel betalen…? Begin maar alvast met sparen. Ze hadden de prijzen weer verhoogd toch?”
Je kunt je voorstellen dat de euforie in de laatste twee situaties vrij snel verdwenen is. Reacties zoals deze zijn vaak afkomstig van mensen waarbij het glas half leeg is of even niet zo’n goede bui hebben. Zeker in het geval van de actief afbrekende benadering wordt er gezocht naar beren op de weg. Alles om maar mogelijke valkuilen en/of negatieve aspecten kenbaar te maken. Zo’n reactie zorgt ervoor dat het niet erg uitnodigend en gezellig is om verder te praten. Maar ook de passief afbrekende benadering kan een gesprek beëindigen. De manier van communiceren is weliswaar minder negatief, maar de andere persoon is duidelijk niet geïnteresseerd.
Zelf reageer ik meestal op een opbouwende passieve of actieve manier. Het hangt er helemaal vanaf in hoeverre ik daadwerkelijk geïnteresseerd ben en hoe mijn bui op dat moment is. Zo communiceer ik behoorlijk passief als de buurvrouw wéér in de lift aan mij vraagt of ik vandaag weer lekker aan het werk ga. In de ochtend ben ik niet op mijn best en ik heb nu eenmaal niet de behoefte en interesse om op dat moment een gesprek aan te gaan. Ja, ik ga vandaag weer aan het werk. En daar laat ik het dan graag bij; een goedemorgen is wat mij betreft genoeg.
Het merendeel van de mensen reageert op een passieve manier; je bent bezig met je eigen ding, toont begrip en plezier voor het goede nieuws van de ander, maar je geeft de persoon niet de ruimte om het goede nieuws uitgebreid te vertellen en misschien nog wel een keer te herleven. Waarom niet? Doordat je op dat moment die interesse niet toont. We zijn graag aan het woord, maar dan het liefst wel met de wetenschap dat de ander ook geïnteresseerd is. Het is de kunst om van een passieve reactie een actieve reactie te maken; dat maakt gesprekken een stuk leuker!
In welke manier van communiceren herken jij je het meest?
Wat interessant om te lezen! Komt ‘ie, ik ga het even over mezelf hebben en dit op mezelf betrekken. Ik denk dat ik vaak ik betrokken (actief en passief – hangt er soms toch van af met wie ik praat, erg hè?) reageer en dan heb ik soms het idee dat het gesprek ook wel een beetje van mijn kant moet komen. Vooral als ik uiteindelijk iets vertel en de ander dus minder betrokken reageert.
Nog nooit echt over nagedacht hoe gesprekken in elkaar zitten, dus erg interessant dit! Ik zal er vanmiddag eens op proberen te letten op Lucs verjaardagspartijtje. :’)
Interessant! Bij mij ligt het heel erg aan de persoon en situatie hoe ik reageer. Maar over het algemeen ben ik wel een goede luisteraar en heb ik niet veel woorden nodig om de ander uit te nodigen om verder te praten.
Superinteressant om te lezen dit, de volgende gesprekken die ik voer ga ik analyseren met dit in mijn achterhoofd. Op mijn oude werk had ik een collega die altijd afbrekend passief reageerde, zo irritant vond ik het. Maar om nu te lezen van: dat zijn waarschijnlijk mensen bij wie het glas half leeg is, denk ik: ja, dat klopt inderdaad wel. Met die wetenschap kun je ook meer begrip tonen voor de ander z’n situatie, ook al is de reactie op dat moment irritant ?.
Ik ben zelf het boek ‘nooit meer te druk’ ook aan het lezen. Vind het wel af en toe lastig om er door heen te komen. Maar dat ligt denk ik aan mezelf. Zelf probeer ik altijd actief opbouwend te reageren. Hoewel daar ook wel is de passieve manier bij inschiet. Het gaat niet altijd perfect, maar ik probeer meestal wel geïnteresseerd te zijn in de ander .
Ik probeer altijd 1 en 2, maar niet als ik met mijn moeder zit. Die beland altijd graag in de praatstoel en dan hoor je enkel maar hmm, ok, ja, enz…
Ik heb altijd geleerd. “je kunt geen gesprek voeren, als je ook niet goed kunt luisteren.” Dus dat probeer ik ook altijd toe te passen.