Op woensdag 22 april, een datum die ik nooit meer zal vergeten, heb ik mezelf het ziekenhuis in geholpen nadat ik thuis zelf mijn bloedglucose had gemeten. In eerste instantie puur uit nieuwsgierigheid en zodat ik het hebben van diabetes, naar aanleiding van mijn vage klachten, kon uitsluiten. Helaas. Diezelfde avond werd ik nog opgenomen. Inmiddels ben ik twee weken verder en ben ik aardig wegwijs geworden in de wereld van diabetes en dan vooral diabetes type 1. Omdat het voor veel mensen een onbekend iets is heb ik geprobeerd om de chronische ziekte diabetes uit te leggen in jip en janneke taal.
Diabetes in het kort
De alvleesklier maakt het hormoon insuline aan, wat je kan zien als sleuteltjes. Op het moment dat je iets eet, worden de koolhydraten door je lichaam afgebroken tot glucose. Vervolgens openen de sleuteltjes de deuren van de cellen, waardoor de glucose opgenomen wordt en zo de hoeveelheid glucose in het bloed netjes in evenwicht blijft.
Bij diabetes, ook wel bekend als suikerziekte, is het lichaam niet meer zelf in staat om de hoeveelheid glucose in het bloed in evenwicht te houden. Dit kan komen doordat de alvleesklier te weinig of geen insuline meer aanmaakt. Ook kan het zo zijn dat je lichaam niet meer goed reageert op de insuline. Inmiddels zijn er 1 miljoen Nederlanders met diabetes, waarvan één op de tien mensen te maken heeft met diabetes type 1.
Wat is het verschil tussen Diabetes Type 1 en 2?
Bij diabetes type 1 maakt de alvleesklier helemaal geen insuline meer aan. Dit komt doordat het afweersysteem ‘per ongeluk’ de cellen die normaal gesproken de insuline aanmaken, kapot maakt. Dit betekent dat mensen met diabetes type 1 als het ware zelf de taak van de alvleesklier op zich moeten nemen en op de juiste momenten de juiste hoeveelheden insuline moeten spuiten om zo toch het bloedglucose in balans te houden. Bij diabetes type 1 ben je de rest van je leven insuline afhankelijk.
Bij diabetes type 2, ook wel bekend als ouderdomsdiabetes, is dat iets anders. De alvleesklier maakt nog wel insuline aan, maar te weinig. Daarnaast zijn de cellen die de insuline opnemen ongevoelig geworden. In tegenstelling tot type 1, is de balans weer terug te brengen door gezond te eten, lichaamsbeweging, medicijnen en eventueel insuline.
De oorzaken
Helaas zijn de oorzaken van diabetes niet volledig bekend. Bij diabetes type 2 is bekend dat onder andere weinig lichaamsbeweging, ongezonde eetgewoontes, roken en erfelijkheid een grote rol spelen. Maar diabetes type 1 kan je ‘zomaar’ krijgen als je immuunsysteem een slechte dag heeft en besluit om zijn eigen cellen te vernietigen.
Hypo’s en hypers
Als het lichaam het bloedglucose netjes in balans houdt, is de waarde voor een maaltijd tussen de 4 en 7 mmol/l en na de maaltijd tussen de 7 en 9 mmol/l. Als het bloedglucose onder de 4 komt, is er sprake van een hypo. Dit merk je doordat je gaat transpireren, honger krijgt, erg trillerig en duizelig wordt en in ernstige gevallen zelfs kan flauwvallen. Als het bloedglucose boven de 9 komt, is er sprake van een hyper. Dit merk je doordat je een enorme drang hebt om te drinken, veel naar de wc moet en vermoeid bent.
Naar schatting heb ik ongeveer 2 a 3 maanden rondgelopen met een bloedglucose van boven de 25, oftewel een lang aanhoudende hyper. Door al mijn vage klachten ben ik er uiteindelijk achtergekomen dat ik diabetes type 1 heb. Naast bovengenoemde klachten ging ook mijn zicht erg achteruit en had ik elke nacht kramp in mijn benen doordat mijn cellen geen glucose konden opnemen.
Diabetes type 1 in de praktijk
Doordat mijn alvleesklier geen insuline meer aanmaakt, zal ik de rest van mijn leven zelf voor alvleeskliertje moeten spelen. Dit betekent dat ik voor elke maaltijd mijn bloedglucose moet meten, koolhydraten moet tellen en de juiste hoeveelheid insuline moet spuiten.
In principe mag ik gewoon alles eten, als er maar insuline tegenover staat. Stel dat ik 40 koolhydraten ga eten tijdens mijn lunch, zal ik daar bijvoorbeeld 4 eenheden insuline voor moeten spuiten. Als ik 6 eenheden insuline spuit krijg ik een hypo omdat er teveel glucose wordt opgenomen en mijn bloedglucose daardoor daalt. Als ik 2 eenheden spuit krijg ik een hyper omdat er te weinig insuline is om de glucose op te nemen.
Als ik voor vier boterhammen insuline spuit en na de tweede boterham geen trek meer heb, zal ik een glas appelsap moeten drinken of iets anders ter compensatie. Anders daalt het bloedglucose te ver en krijg ik een hypo. Ook is het belangrijk dat ik gelijk na het spuiten van de insuline start met eten. Als ik besluit om toch nog even de was op te vouwen en de plantjes water te geven, zal ik ook een hypo krijgen.
Helaas is het berekenen van de juiste hoeveelheid insuline niet zo simpel zoals het lijkt. De verhouding is namelijk niet standaard 1 (insuline) op 10 (koolhydraten). Dit verschilt per persoon, per dag en per maaltijd. Daarnaast spelen er enorm veel andere factoren mee zoals stress, lichaamsbeweging en eventuele ziekte zoals een verkoudheid of griep. Ook heb ik nog te maken met langwerkende insuline die ik elke avond voor het slapen gaan in mijn been spuit. Deze werkt 24 uur, dus dat speelt ook nog mee.
Voor het eten prik ik met een prikpen een klein gaatje in mijn vinger. Het naaldje wordt afgeschoten dus dat gaat vrij snel. Het kleine beetje bloed doe ik op een teststrip die in de bloedglucosemeter zit en vervolgens krijg ik mijn waarde te zien. Op basis van mijn huidige waarde en de koolhydraten die ik ga eten spuit ik een aantal eenheden insuline. Voor nu is dat nog een beetje gokken, dat is ook de reden dat ik in de beginfase een schema bijhoud, waar ik opschrijf wat mijn waarden zijn, wat ik eet, hoeveel eenheden ik spuit en wat het resultaat is. Het naaldje van de insulinepen wordt helaas niet afgeschoten, die moet ik zelf in mijn buik zetten. Gelukkig ben ik niet bang voor naalden en is het naaldje erg dun.
De honeymoonfase
In mijn vorige artikel had ik het al kort even over de honeymoonfase waarin ik waarschijnlijk beland ben. In sommige gevallen kan het voorkomen dat bij diabetes type 1 zelf nog wat insuline aanmaakt wordt. Door het extra toedienen van insuline begint de alvleesklier het weer eventjes te begrijpen, waardoor minder insuline toegediend hoeft te worden. Bij de één duurt deze periode een paar weken, bij de ander een paar maanden, maar uiteindelijk worden alle insulineproducerende cellen alsnog uitgeschakeld.
De complicaties
Iets waar ik zo min mogelijk mee bezig probeer te zijn, maar wat helaas toch echt de realiteit is; de mogelijke complicaties. Mensen met diabetes type 1 hebben een verhoogde kans op hart- en vaatziekten, nierbeschadiging, oogproblemen, zenuwbeschadiging, voetproblemen en zo kan ik nog wel even doorgaan. Hoe beter de balans van de glucose is geregeld, des te minder kans er is op complicaties, maar dit biedt helaas geen garantie. Gelukkig wordt alles in de gaten gehouden door het ziekenhuis en is er en jaarlijkse controle, de zogenaamde diabetescarrousel, waar je onder andere op bezoek gaat bij de internist, oogarts en diëtist en er verschillende onderzoeken worden uitgevoerd.
Kort samengevat; Diabetes type 1 is een chronische en vervelende ziekte, maar er is gelukkig goed mee te leven! 🙂 Voor degene die het interessant vinden, op de website van het Diabetes Fonds is nog veel meer informatie te vinden!
Je hebt een zeer informatief artikel geschreven. Ik denk dat iedereen nu wel min of meer snapt wat diabetes eigenlijk is. Het is iets gek hé, die pancreas en al die insulineregeling! Ik hoop dat je spoedig je balans kan vinden!
Dat hoop ik ook, dankjewel Nicky! 🙂
Wat heb je dit prachtig verwoord, heel begrijpend.
Merci.
Graag gedaan! 🙂 Dankjewel!
Jip en Janneke taal doet het ‘m wel echt -fijn zo’n uitleg! Maar jeetje, wat een gedoe he. Dat prikken, tellen, bijspuiten. Hoop dat je snel een beetje je weg erin gaat vinden. Succes!
Dankjewel Irma!
Goede blog! En ik hoop ook voor je dat je dit snel met je ogen dicht kan doen en het je tweede natuur wordt….
Het zal even duren, maar uiteindelijk denk ik ook wel dat het voor mij de normaalste zaak van de wereld gaat worden, laten we het hopen!
Goed dat je deze blog hebt geschreven! Zo wordt het meteen een stuk duidelijker. Fijn dat er goed mee te leven is, ik hoop dat je er snel je weg in kunt vinden. Sterkte!
Wat heb je dit duidelijk uitgelegd! Ik vind het heel goed dat je er een blog over geschreven hebt, zo wordt het voor iedereen veel begrijpelijker en toegankelijker. Het lijkt me wel een hele aanpassing in je leven, maar ik weet zeker dat je hierin snel een weg zult vinden. Heel veel sterkte!
Wow, ik zie dat je pas sinds april 2015 diabetes hebt, heel goed hoe je er nu al zo positief mee om gaat! Dit is een hele goede uitleg. Zelf heb ik al ruim 17 jaar diabetes, maar ik vind het altijd lastig om goed uit te kunnen leggen wat het precies inhoudt. Ik ga je volgen!
Hi Ellen! Super leuk dat je me gaat volgen. Dankjewel, het is soms wel lastig hoor, dan wil ik gewoon even boos zijn en verdrietig, maar dan vijf minuten later besef ik me alweer dat ik er niks aan kan doen en dat het daardoor echt niet beter wordt 🙁
Wauw joh. Na zo’n blog zie je pas in wat een k*tziekte het eigenlijk is. Gewoon omdat je altijd op je eten moet letten en het nooit ophoudt (lijkt me). Wel echt een super heldere uitleg! Respect dat je er toch nog zo positief in staat, ik hoop dat je snel aan je nieuwe ritme gewend raakt en dat verder alles goed gaat 🙂
Wat een supergoed artikel dit, maakt het meteen een stuk duidelijker! Ik vind het knap van je dat je er toch zo positief in staat!
Dankjewel Rianne! Ik heb geen keus, kan er alleen maar het beste van maken! 😉
Wat fijn uitgelegd! Klinkt heel simpel, maar kan me voorstellen dat het nog een heel gedoe is om de juiste waardes te vinden bij verschillende maaltijden. Leuke nieuwe zijbalk heb je trouwens!
Heel duidelijk uitgelegd. Mijn tante heeft diabetes, ook al sinds jongs af aan en ik weet er dus wel het één en ander van, maar nu is het me in ene veel en veel duidelijker! Heel goed artikel. Ik wens jou veel sterkte met het verwerken, aanpassen, inpassen in je leven.
Ik vind het nog steeds een raadsel dat je het op de één of andere dag kan krijgen.
Tsja 🙁 Dat begrijp ik ook niet helemaal. Gek immuunsysteem.
Superinteressant geschreven! Inderdaad lijkt het me nog steeds gek om te beseffen dat je dat hebt!
Wat heb je dit knap verwoord! Het is echt niet niks en lijkt me trouwens ook nog eens lastig in het begin met het eten en alle waardes. Daarnaast heeft je leven ook een onwijze ommezwaai gekregen. Laat je niet tegenhouden om te genieten van al het moois. Mijn beste maatje Dennis had ook type 1, en is motor gaan rijden en gaan doen wat hij wilde. Helaas sloeg zijn noodlot toe tijdens een hypo op de motor. Maar ik weet zeker dat ondanks alle angsten die er speelden voor hypo’s en dergelijke dat hij echt heeft genoten van het pakken van z’n vrijheid. (Ik wil je niks engs aanpraten maar voor mij is het gewoon een gevoelig onderwerp, als je zegt dat iemand ziek was denken ze al vaak aan andere dingen). Liefs
Zo herkenbaar dit stuk. Ik begon eind juni elke ochtend met kramp in mijn kuiten. In eerste instantie dacht ik dat dit door het sporten kwam en mijn zicht was ook achteruit gegaan. Sinds vorige week donderdag heb ik geen lenzen meer gedragen en geen bril meer op gehad. Ik zie alles weer scherp. Ik heb ook zeker een maand de hyper gehad.
[…] ik te horen kreeg dat ik diabetes heb, had ik nooit verwacht dat ik met zoveel verschillende zaken rekening moest houden. Je krijgt te […]
[…] dat het voor mij een paar maanden geleden niet heel veel anders was. Omdat er op mijn artikel over diabetes in Jip en Janneke taal erg positief gereageerd is, leek het mij interessant om zo’n zelfde artikel te schrijven over […]
[…] de mensen die behoefte hebben aan een duidelijke uitleg van diabetes type 1 heb ik een tijdje terug een artikel geschreven waarin ik in Jip en Janneke taal uitleg wat diabetes type 1 precies […]