We geven elkaar een hand. Hij stelt zich netjes voor en ik volg zijn voorbeeld. Dankzij een verandering in de pensioenregeling wordt er aangeraden om zelf een pensioenpotje te beginnen. Omdat pensioenen voor veel mensen een ingewikkeld iets is, hebben we de mogelijkheid gekregen om individueel vragen te stellen aan een pensioenadviseur, zodat we de juiste keuzes maken. Fijn, want mijn kennis over pensioenen gaat niet heel ver. Terwijl hij langzaam door zijn koffie roert vertelt hij het één en ander over pensioenen.
De eerste rimpeltjes tekenen zijn gezicht. Zijn leeftijd schat ik rond de vijftig. Misschien iets jonger, misschien iets ouder. Zoals verwacht vind ik het hele verhaal rondom pensioenen zelfs na zijn uitleg nog behoorlijk ingewikkeld en besluit ik om een vraag te stellen. Wat de precieze inhoud van mijn vraag was, weet ik niet meer. Maar wat ik wel weet is dat ik hem aansprak met je. Hij keek verbaasd, gevolgd door een strenge blik. “Zeg maar gewoon u hoor.” Alsof ik een klap in mijn gezicht kreeg. “Euh, ja. Oke.” – Ja, wat zeg je op zo’n moment?! Ondanks dat het al ruim drie jaar geleden is, kan ik het mij nog herinneren als de dag van gisteren…
Zat ik fout..?
Het heeft me dagen bezig gehouden. Was ik onbeleefd geweest? Is het normaal om oudere mensen standaard met u aan te spreken? Hoe oud was die meneer eigenlijk? Zoveel vragen! Na wat research bleek de pensioenadviseur 45 jaar oud te zijn. Maar wat betekende dat? Kon ik het daarmee goed praten? Wat zijn de regels rondom u en jij? Hoe spreek je iemand aan?
Als ik in de supermarkt een oude meneer met een rollator wil aanspreken, doe ik dat met u. Dat is mijn ogen hartstikke logisch, net zoals dat ik iemand jonger dan ik, aanspreek met jij. Komt het door de rollator? Waar ligt de grens? De afgelopen jaren heb ik mijzelf wat manieren aangeleerd om ‘het keuzemoment’ uit te stellen. Zo vraag ik nooit: “Wil je wat drinken?”, maar vraag ik altijd: “Kan ik wat te drinken inschenken?” Zo zijn er nog wel wat voorbeelden.
Eigenlijk altijd ‘jij’
Sinds het incident met de pensioenadviseur ben ik mensen bewuster gaan aanspreken met je, tenzij het inderdaad overduidelijk is dat u gepaster is, of dat ik het echt niet aandurf. Wat ik tegenwoordig ook nog wel eens doe, is de ander vragen naar zijn of haar voorkeur. “Zal ik je of u zeggen?”, zo simpel kan het zijn! De reden dat ik bijna iedereen aanspreek met je, is niet omdat ik onbeleefd en/of respectloos wil overkomen, maar juist omdat ik een voorstander ben van een gelijke behandeling. Als ik iemand aanspreek met u, voelt het toch altijd een beetje alsof ik diegene op een voetstuk zet. Terwijl we allemaal gelijk aan elkaar zijn, toch?
Soms kan het ook voor hele ongemakkelijke en/of grappige situaties zorgen. Zo is het tijdens sollicitatiegesprekken al vaak genoeg voorgekomen dat ik door de sollicitant aangesproken word met u, terwijl ik pas 25 ben! Zelfs als ik dan vriendelijk aangeef dat ik liever met je aangesproken word, blijven ze soms stug volhouden. Als ik kijk naar de band die we met onze financieel adviseur hebben, is dat hoe ik het graag vaker zou zien. We spreken elkaar aan met je, waardoor er een hele prettige en informele sfeer is. Wel zo prettig als je het over belangrijke financiële vraagstukken hebt. Daardoor durf je ook sneller te zeggen wat je vindt/denkt, iets wat ik na de opmerking van de pensioenadviseur bij hem niet meer durfde…
Hoe spreek jij iemand aan?
Nou ja, wat een oubollige pensioenadviseur. Ik ken maar weinig mensen van 45 die met u aangesproken willen worden.
Vond het al bijzonder dat een moeder bij mijn kinderen op school haar kinderen u liet zeggen tegen haar. Mijn kinderen zeggen gewoon je, ook tegen hun opa’s en oma’s.
En ik zeg dus ook tegen bijna iedereen je.
Tja dat heeft mij ook wel is aan het denken gezet. Ik zeg tegen mensen die ik niet ken altijd u. Maar ligt inderdaad wel weer aan de leeftijd. Vooral bij oudere mensen (50,60,70,80 jaar) doe ik dat. Wel lastig af en toe want soms is het lastig in te schatten. Ik snap je struggle helemaal. En je ‘je’ verklaring snap ik helemaal. Je hoort elkaar gewoon als gelijken te behandelen
Oei dat is een pijnlijk moment. Ik vraag mij wel eens af wat is nou het werkelijke verschil tussen jij/je en u? Je spreekt een persoon aan en hoe je dat ook doet, de boodschap blijft hetzelfde en de manier van brengen ook.
Ik moet zeggen dat ik soms niet eens na denk en na een tijdje in een gesprek pas merk dat ik ‘je’ zeg. Behalve bij ouderen die zeker het dubbele van mijn leeftijd zijn.
Dat heb ik dus ook! Als onbekende mensen écht oud zijn spreek ik ze aan met u, maar anders niet. Gek he, hoe iemand daar zo over kan vallen..
Oh jeeeetje, wat suf dat hij dan zegt “zeg maar gewoon ‘u’ hoor”. Dat hele gesprek is dan meteen ongemakkelijk en niet leuk meer.
Ik zeg zelf wel sneller ‘u’, omdat ik dat heel erg vanuit mijn opvoeding heb meegekregen. Als mensen dat niet fijn vinden, geven ze het zelf wel aan. Daarmee voel ik me niet per se minder dan de ander. Maar nu ik erover nadenk, zeg ik wel steeds vaker ‘je’. Misschien omdat we zelf ook ouder worden ofzo? Lastig, haha! Maar wel slim hoe jij het soms ontwijkt door iets op een andere manier te zeggen 😉
Ik zat inderdaad niet echt meer op mijn gemak nee.. 😛 Blijft lastig he? Vind het wel netjes dat je het vanuit je opvoeding hebt meegekregen. Nu ik erover nadenk, zal ik mijn kinderen later ook gewoon leren om u te zeggen.. Maar in de twijfelgevallen blijft het lastig.
Brrrr ik kan me helemaal voorstellen dat de informele sfeer dan in een klap weg is na zo’n opmerking. Ik zou me er zo ongemakkelijk bij voelen! Ik betrap me erop dat ik vaker ‘jij of je’ zeg dan ‘u’ tegen mensen en dat ik vaak alleen 70+ met u aanspreek. En eigenlijk vind ik dat alleen maar prettig!
wat nou als je er moeite mee heeft om vrienden te maken hoe begin je dan as je onzeker bent
Hi Tanja, ook dan kun je een juiste manier vinden om iemand aan te spreken! 🙂 Heb je een specifieke situatie als voorbeeld?